रुकुम पश्चिम / रुकुम पश्चिमको आठबीसकोट नगरपालिका –११ मा दुई वर्ष अघि वर्षासँगै आएको पहिरो नहटाईदा खेतीयोग्य जमिन बाँझै रहेको हो । २०७८ र २०७९ सालको असार महिनामा वर्षासँगै आएको माटो र ढुङगाको कारण पुरिएका खेतीयोग्य जमिन अझैपनि पुरिएकै अवस्थामा रहेका छन् ।

धानखेतीसँगै पहिरोले पुरिएका खेतहरु अहिलेसम्म पुरिएकै अवस्थामा रहेका छन् । आठबीसकोट नगरपालिका वडा नम्वर ११ का वडाध्यक्ष प्रेमबहादुर पुनले वडाको विभिन्न स्थानमा आएको पहिरोले ११५ हेक्टर खेतीयोग्य जमिन पुरेको बताउनुभयो । उहाँका अनुसार वडाका चार क्षेत्रमा आएको पहिरोेले पुरेको जग्गाबाट अहिलेसम्म पहिरो हटाईएको छैन ।

वडा कार्यालयले संकलन गरेको तथ्याङक अनुसार घ्यारमखोला देखि गिजागाडसम्मको १० हेक्टर, गिजागाड देखि सिमबजारसम्मको ४० हेक्टर, सुवाखोला देखि चुच्चेडाँडा घुर्सेनी हुँदै चारखोलासम्मको ३५ हेक्टर र भित्रिखोला देखि गत्तासैना चिसापानी हुँदै धनेगौरासम्मको ३० हेक्टर खेतीयोग्य जग्गा पहिरोले पुरिएकै अवस्थामा रहेको छ । केहि जग्गा २०७८ साल असारमै आएको पहिरोले पुरिएको थियो भने गत वर्ष पनि ठुलो पहिरो आएर जग्गा परेको वडाध्यक्ष पुनले जनाउनुभयो ।

नगर सरकार तथा अन्य कुनै पनि निकायले पुरिएको जग्गाबाट माटो र ढुङगा हटाउन चासो नदिएको वडाध्यक्षको भनाई रहेको छ । “करिब तीन सय किसानको जग्गामा पहिरो रहेको छ,” वडाध्यक्ष पुनले भन्नुभयो, “खेतीयोग्य जग्गा यसरी पुरिदा गाउँमा भोकमरी हुनसक्ने चिन्ता रहेको छ ।” अब तत्कालै खेतीयोग्य जग्गामा रहेको पहिरो हटाउन पहल गर्ने वडाध्यक्ष पुनले बताउनुभयो ।

लगाएको धानबालीमा आएको पहिरो अहिलेसम्म हटाउन नसकिएको आठबीसकोट नगरपालिका –११ का किसान अमृता चन्दले जनाउनुभयो । धानखेती पुरिएको र पहिरो हटाउन नसक्दा गहुँ खेती पनि गर्न नसकिएको चन्दले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार खेतीयोग्य जग्गा पहिरोको कारण बाँझै छोडिएको छ । आफ्नो जस्तै गाउँका धेरैजनाको मुख्य उब्जनी हुने जग्गा पुरिएको र पाखोबारीमा मात्र गहुँ खेती गरेको उहाँले उल्लेख गर्नुभयो ।

चौर गाउँमुनि रहेको आफ्नो उब्जनीयोग्य जग्गा पनि पोहोरसालदेखि पुरिएको अवस्थामा रहेको सोहि गाउँका शिवबहादुर बटालाले बताउनुभयो । बटालाले गाउँको मुख्य उब्जनी हुने क्षेत्रमा पहिरो आएर यत्रो क्षति गर्दापनि कहिकतैबाट राहत पाउन नसकेको जनाउनुभयो । “त्यो बेलामा आफू र घरपरिवारका सदस्य जोगाउन अर्को ठाउँ पुगेर बस्यौ,” बटालाले भन्नुभयो, “यता खेतीगर्ने जग्गाको हालत यस्तो भएको छ ।” पहिरोले क्षति गरेको जग्गाको विवरण संकलन गरेर राहत दिईनुपर्ने उहाँको माग रहेको छ ।

आठबीसकोट नगरपालिकाका प्रमुख रबि केसीले किसानको उब्जनीयोग्य जग्गा ढुङगामाटोले पुरिनु दुखद भएको उल्लेख गर्नुभयो । उहाँले नगरपालिकाले जग्गा बाँझो नराख्ने नीति ल्याएकोले सोहि अनुसार योजना बनाएर उक्त समस्या हल गर्ने बताउनुभयो ।

झरि परिरहने, पहिरो झरिरहने भएकोले तत्कालिन अवस्थामा पहिरो पन्छाउन नसकिएको तर अब सम्भावित पहिरोस्थान र खोलाको व्यवस्थापतर्फ लाग्ने नगर प्रमुख केसीको भनाई रहेको छ । वर्षे खोलाले नसोचेकै क्षति गर्ने गरेको उहाँले उल्लेख गर्नुभयो ।